Συνταξιοδότηση ανδρών - γυναικών: Ίση μεταχείριση στα ηλικιακά όρια
13.07.20 | 10:07

Στις 4 Μαρτίου 2020 δημοσιεύθηκε η απόφαση 317/2020 της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι τα ηλικιακά όρια των γυναικών με ανήλικο τέκνο ισχύουν για λόγους ισότητας και για τους άντρες με ανήλικο, οι οποίοι θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31.12.2010.

Ειδικότερα, με την ως άνω απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκε αίτηση του Ελληνικού Δημοσίου για αναίρεση της 790/2016 απόφασης του II Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την τελευταία είχε κριθεί ότι πρέπει να εφαρμοστούν και στην περίπτωση του προσφεύγοντος, πατέρα ανήλικου τέκνου (με ημερομηνία γέννησης 25.7.2001), τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης που ίσχυαν για τις γυναίκες υπαλλήλους με ανήλικο τέκνο, οι οποίες, εφόσον μέχρι 31.12.2010 έχουν συμπληρώσει 25 έτη συντάξιμης υπηρεσίας, δικαιούνται σύνταξη με τη συμπλήρωση του 50ου έτους της ηλικίας τους. Και τούτο διότι, κρίθηκε α) ότι η διάταξη του άρθρου 56 παρ.1 περ. β’ του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων, με την οποία θεσπίζεται για τις υπαλλήλους με ανήλικο τέκνο, οι οποίες συμπληρώνουν 25ετή συντάξιμη υπηρεσία μέχρι 31.12.2010, μικρότερο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης (50o έτος) έναντι των ανδρών υπαλλήλων, συνιστά δυσμενή διάκριση εις βάρος των τελευταίων με μόνο κριτήριο το φύλο τους, καθώς και για το λόγο β) ότι η διάκριση αυτή αντίκειται τόσο στην αρχή της ισότητας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 4 του Συντάγματος, όσο και στο άρθρο 141 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το Ελληνικό Δημόσιο επεδίωξε την αναίρεση της ανωτέρω απόφασης, ωστόσο η αίτηση απορρίφθηκε ενόψει των εξής σκέψεων:

α) Αν θεσπιστεί με νόμο δικαιολογημένη ειδική ρύθμιση για ορισμένη κατηγορία προσώπων και αποκλειστεί από τη ρύθμιση αυτή, κατ’ αδικαιολόγητη δυσμενή διάκριση, άλλη κατηγορία προσώπων, ως προς την οποία συντρέχει ο ίδιος λόγος που δικαιολογεί την ειδική αυτή μεταχείριση ή αν δεν υφίστανται ουσιώδεις μεταξύ των δύο κατηγοριών διαφορές, που δικαιολογούν την ευμενή υπέρ της μίας εξ αυτών μεταχείριση, η διάταξη αυτή είναι, κατά το μέρος που εισάγει τη δυσμενή αυτή διάκριση, ανίσχυρη ως αντισυνταγματική. Προς αποκατάσταση δε της συνταγματικής αρχής της ισότητας, πρέπει να εφαρμοστεί και για εκείνους, σε βάρος των οποίων έγινε η δυσμενής διάκριση, η διάταξη που ισχύει για την κατηγορία υπέρ της οποίας θεσπίστηκε η ευνοϊκή ρύθμιση,

β) Η ομοιόμορφη μεταχείριση των δύο φύλων, στα ειδικότερα ζητήματα των προϋποθέσεων θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος και του υπολογισμού της συνολικής πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας, επιβάλλεται στον εθνικό νομοθέτη και από τις υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις του ενωσιακού δικαίου (άρθρο 141 της Συνθήκης του Άμστερνταμ και ήδη άρθρο 157 στην ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων αυτών, κάθε κράτος μέλος υποχρεούται να εξασφαλίζει την εφαρμογή της αρχής της ισότητας στις αμοιβές ανδρών και γυναικών για όμοια εργασία ή για εργασία ίσης αξίας, εμπίπτει δε στο πεδίο εφαρμογής τους και το συνταξιοδοτικό σύστημα που θεσπίζεται με τον Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων, δοθέντος ότι η σύνταξη που χορηγείται κατά τις διατάξεις του Κώδικα αυτού είναι «αμοιβή», κατά την έννοια των προαναφερόμενων άρθρων,

γ) Κατά το μέρος που με τις συνταξιοδοτικές αυτές ρυθμίσεις σκοπείται η προστασία της οικογένειας και των παιδιών, δεν επιτρέπεται η διαφορετική μεταχείριση των δύο φύλων, δοθέντος ότι και οι δύο γονείς έχουν, δεδομένων των σύγχρονων κοινωνικών συνθηκών, τις ίδιες υποχρεώσεις και τα ίδια βάρη στο πλαίσιο της προστασίας και ανατροφής των τέκνων τους, καθώς και της λειτουργίας και της ενότητας της οικογένειας. Η θέσπιση, άλλωστε, διαφορετικής ηλικίας συνταξιοδότησης με βάση το φύλο, ούτε από καθαρά βιολογικές μεταξύ τους διαφορές δικαιολογείται, αφού δεν συναρτάται με διαφορετικό προσδόκιμο ζωής, ούτε θετικό μέτρο συνιστά για την προώθηση της ισότητας μεταξύ των δύο φύλων και την άρση τυχόν υφιστάμενων ανισοτήτων σε βάρος των γυναικών, αφού, με τον τρόπο αυτό, δεν διευκολύνονται οι γυναίκες στη συνέχιση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας, ούτε αποκαθίστανται τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτές στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία, αλλά απλώς τίθενται σε ευνοϊκότερη θέση έναντι του άλλου φύλου με το να μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε μικρότερη ηλικία σε σχέση με τους άνδρες.

Στο πλαίσιο αυτό, προκύπτει επιτακτική ανάγκη ρύθμισης με νομοθετική πρόβλεψη του ζητήματος συνταξιοδότησης των ανδρών με ανήλικο τέκνο, που κατοχυρώνουν το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα ως τις  31.12.2010, κατά το ίδιο ηλικιακό όριο που ισχύει για τις γυναίκες της αντίστοιχης περίπτωσης -σε συμμόρφωση προς την αρχή της ίσης μεταχείρισης των δύο φύλων και της απαγόρευσης δυσμενών διακρίσεων λόγω φύλου. Διαφορετικά, αυξάνεται σε μεγάλο βαθμό η πιθανότητα νέων δικαστικών προσφυγών από άνδρες που πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις, με σκοπό να πετύχουν το ευνοϊκότερο και γι’ αυτούς αποτέλεσμα.

* Δικηγορικό Γραφείο «ΝΤΟΥΜΑΤΣΑΣ | ΓΕΩΡΓΟΥΛΑΣ & Συνεργάτες», Πανεπιστημίου 42, Τ.Κ. 106 79 Αθήνα, Τηλ. 210 3631640, 210 3641468, email: contact@nglawservices.gr, website: www.nglawservices.gr