“Παράθυρο” μονιμοποίησης συμβασιούχων καθαριότητας στους Ο.Τ.Α. από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο - Νομική ανάλυση
13.02.21 | 10:22

Το δρόμο για τη μονιμοποίηση συμβασιούχων στους Δήμους ανοίγει το ανώτατο δικαιοδοτικό όργανο της ΕΕ με απόφαση που εξέδωσε κατόπιν προδικαστικού ερωτήματος ελληνικού Δικαστηρίου στο πλαίσιο εξέτασης αγωγής συμβασιούχων καθαριότητας του Δήμου Αγίου Νικολάου Κρήτης, με το epoli.gr - σε συνέχεια εκατοντάδων αιτημάτων αναγνωστών του - να το αναλύει, νομικά, σε συνεργασία με το έμπειρο, συνεργαζόμενο Δικηγορικό Γραφείο ««ΝΤΟΥΜΑΤΣΑΣ | ΓΕΩΡΓΟΥΛΑΣ & Συνεργάτες».

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε ότι η έννοια «διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου», καλύπτει και την αυτοδίκαιη παράταση των συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου των εργαζομένων στον τομέα της καθαριότητας των Ο.Τ.Α.

Συγκεκριμένα, στην προκειμένη περίπτωση οι εργαζόμενοι που άσκησαν την αγωγή, απασχολήθηκαν το έτος 2015 με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου στις υπηρεσίες καθαριότητας του ως άνω δήμου. Οι συμβάσεις αυτές, καταρτισθείσες αρχικά για χρονικό διάστημα οκτώ μηνών, παρατάθηκαν με διάφορες νομοθετικές παρεμβάσεις έως τις 31 Δεκεμβρίου 2017, ημερομηνία κατά την οποία, ο Δήμος Αγίου Νικολάου τις κατάγγειλε. Η συνολική τους διάρκεια κυμάνθηκε μεταξύ 24 και 29 μηνών.

Κατά τους ενάγοντες, η χρήση διαδοχικών συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου είναι καταχρηστική και αντιβαίνει στον σκοπό και στο πνεύμα της συμφωνίας-πλαισίου (συγκεκριμένα στο Προεδρικό Διάταγμα 164/2004 το οποίο ορίζει συγκεκριμένα κριτήρια κατά τα οποία επιτρέπονται οι διαδοχικές συμβάσεις ορισμένου χρόνου, όπως να υπάρχει έγγραφη σύναψη κάθε νέας σύμβασης και να τηρείται το ανώτατο όριο των τριών παρατάσεων της διάρκειας των συμβάσεων) και για το λόγο αυτό άσκησαν αγωγή ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Λασιθίου ζητώντας αφενός να αναγνωριστεί η ακυρότητα της καταγγελίας των συμβάσεων εργασίας τους και αφετέρου να υποχρεωθεί ο εναγόμενος Δήμος να τους απασχολεί δυνάμει συμβάσεων εργασίας αορίστου χρόνου.

Κατά το Σύνταγμα και τη νομολογία του Άρειου Πάγου από το 2001, δεν μπορεί να υπάρξει μετατροπή των συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε αορίστου χρόνου. Και αυτό ακόμη αν οι εργαζόμενοι με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του δημόσιου φορέα όπου απασχολούνται, με εξαίρεση μόνο τους εργαζομένους που μονιμοποιήθηκαν με το «Διάταγμα Παυλόπουλου» (ΠΔ 164/2004).

Έτσι, στην εν λόγω υπόθεση, το Μονομελές Πρωτοδικείο Λασιθίου με δεδομένο πως το Σύνταγμα (άρθρο 103), μετά την αναθεώρηση του 2001, απαγορεύει ρητά τη μετατροπή των συμβάσεων ορισμένου χρόνου του προσωπικού του δημόσιου τομέα σε συμβάσεις αορίστου χρόνου, ζήτησε τη γνωμοδότηση του ΔΕΕ και έθεσε σε αυτό τρία προδικαστικά ερωτήματα. Πρώτον, ζήτησε να διευκρινιστεί αν, κατά τη ρήτρα 1 και ρήτρα 5, σημείο 2, της συμφωνίας-πλαισίου, στην έννοια «διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου» υπόκειται και η αυτοδίκαιη παράταση συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου εργαζομένων στον τομέα της καθαριότητας των Ο.Τ.Α, στην περίπτωση κατά την οποία, η παράταση πραγματοποιήθηκε δυνάμει εθνικών διατάξεων και χωρίς τη τήρηση έγγραφου τύπου.

Με το δεύτερο και το τρίτο προδικαστικό ερώτημα, το δικαστήριο ζήτησε να διευκρινιστεί, αν η ρήτρα 5, σημείο 1, της συμφωνίας-πλαισίου έχει την έννοια ότι, σε περίπτωση καταχρηστικών διαδοχικών συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου, η υποχρέωση του δικαστηρίου να ερμηνεύσει και να εφαρμόσει, όλες τις κρίσιμες διατάξεις του εσωτερικού δικαίου με στόχο την επιβολή προσηκουσών κυρώσεων, περιλαμβάνει την εφαρμογή εθνικής διάταξης που επιτρέπει τη μετατροπή διαδοχικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου, παρά την ύπαρξη εθνικής διάταξης συνταγματικής περιωπής που απαγορεύει τέτοια μετατροπή στον δημόσιο τομέα.

Το ΔΕΕ έκρινε, σχετικά με το πρώτο ερώτημα, ότι η έννοια «διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου» της συμφωνίας-πλαισίου, καλύπτει και την αυτοδίκαιη παράταση των συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου των εργαζομένων στον τομέα της καθαριότητας των Ο.Τ.Α, η οποία έλαβε χώρα δυνάμει ρητών εθνικών διατάξεων και παρά τη μη τήρηση του έγγραφου τύπου που προβλέπεται κατ’ αρχήν για τη σύναψη των διαδοχικών συμβάσεων εργασίας.

Αναφορικά με το δεύτερο και τρίτο ερώτημα, έκρινε ότι η συμφωνία-πλαίσιο έχει την έννοια ότι, όταν έχει σημειωθεί καταχρηστική χρησιμοποίηση διαδοχικών συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου, η υποχρέωση του δικαστηρίου να ερμηνεύσει και να εφαρμόσει, όλες τις κρίσιμες διατάξεις του εσωτερικού δικαίου κατά τρόπο ώστε να επιβληθεί η προσήκουσα κύρωση για την κατάχρηση, περιλαμβάνει την εκτίμηση για το αν μπορεί να εφαρμοστεί προγενέστερη αλλά, εν ισχύ, εθνική ρύθμιση που επιτρέπει τη μετατροπή διαδοχικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου παρά την ύπαρξη διάταξης συνταγματικής περιωπής που απαγορεύει τέτοια μετατροπή στον δημόσιο τομέα.

Επισυνάπτεται η Απόφαση

* Δικηγορικό Γραφείο «ΝΤΟΥΜΑΤΣΑΣ | ΓΕΩΡΓΟΥΛΑΣ & Συνεργάτες», Πανεπιστημίου 42, Τ.Κ. 106 79 Αθήνα, Τηλ. 210 3631640, 210 3641468, email: contact@nglawservices.gr, website: www.nglawservices.gr